میراث نیِپس

نخستین عکس تاریخ که با تقلای نیسفور نیِپس آفریده شد پرتره‌ای درباری و یا منظره‌ای از کاخ ورسای در نور صبحگاهی نبود. آن تصویر نمونه‌ای است سرراست از آن‌چه بی‌اهمیت است؛ شیروانیِ‌ ناهموار، لانه‌ی کبوترها، دودکشی کوتاه و لکه‌نوری بر دیواری بی ‌نشانی.

عکاسی با امر «پیش‌پاافتاده» آغاز شد و این منشِ ناچیزستایانه و حاشیه‌محور در تاریخ عکاسی پیوسته امتداد یافت: گاری‌های متروک اوژن اَتژه در کوچه‌های پاریس، سه‌چرخه‌ی کودکانه‌ی ویلیام اِگلِستون، هندوانه‌ای دِژخور^* در قاب وُلفگانگ تیلمانس، پاکت سیب‌زمینی سرخ‌شده روی میز کافه از نگاه استیون شور و نیز فرشی تاخورده در چشمیِ دوربین مهران مهاجر همه بر یک گزاره‌ی لجوجانه پا می‌فشارند: «بودن» پیش از «بایستگی» می‌آید.

به تلنگر ویتگنشتاین شگفتی نه در چگونگی جهان که در بودن آن است.

^*دِژخور واژه‌ای دلفانی که یکی از معانی آن غذا خوردن شلخته‌وار یا ته‌مانده‌ی ناخوشایند غذاست.