بایگان عکس و کلمه
Photo
ترانه همامی
بدون عنوان
1395

متن

فرزین آزرم

استحاله

در میانه‌های فیلم بی‌آفتاب اثر کریس مارکر، راوی فیلم وقتی دارد تصاویر آرشیوی پیکسلی‌شده‌ را می‌بیند، از زبان دوستش جمله‌هایی می‌گوید: «اگر تصاویرِ حال تغییر نمی‌کنند، تصاویر گذشته را تغییر بده.» در ادامه درباره‌ی آن تصاویر دستکاری‌شده می‌گوید: «نسبت به آنچه در تلویزیون پخش می‌شود، تصاویرِ کمتر فریبنده‌ای می‌بینید. حداقل آن‌ها خود را همان چیزی که هستند اعلام می‌کنند: به شکل تصویر، نه شکل فشرده و قابل حمل از واقعیتی که از پیش دست‌نیافتنی است».

در تصویر، تنِ واژگون‌شده‌‌ و بی‌چهره‌ای را می‌بینیم که از هویت تهی است. بدنی مصلوب که در حالتی معلق و در فضایی خارج از زمان، انگار به پرواز درآمده است. این تصویر را نه درباره‌ی خود این فیگور، بلکه درباره‌ی فرایند استحاله‌ی تصاویر در روند بازتولید و بازتعریف و پخش‌شدگی می‌بینم. این پیکره، دیگر به ‌عنوان یک سند تاریخی عمل نمی‌کند، بلکه در یک وضعیت میانجی قرار گرفته است: نه کاملاً خاطره است، نه کاملاً اکنون. در اینجا تصویر، دیگر حامل روایت مشخصی نیست، بلکه خود بدل به روایتی از تغییر، فرسایش و استحاله‌ی معنا در چرخه‌ی بی‌پایان بازتولید شده است. هویتِ این پیکرِ سقوط‌کرده دیگر متعلق به فردی خاص نیست، بلکه در فرایندِ دستکاری و بازنمایی، به نشانه‌ای جمعی بدل شده است؛ نشانه‌ای از بدن‌هایی که در طول تاریخ، در نبردهای واقعی یا مجازی، به زمین افتاده‌اند.