حبس نور

تاریخ را چه کسانی روایت می‌کنند؟ پیروزمندان، شکست‌خورده‌گان، یا تماشاگران؟ عکسِ بهمن جلالی در بایگانی عکس‌های جنگ ایران و عراق گردآوری شده تا ما را از لحظه‌ی اکنون به ملاقات تاریخ ببرد. در نگاهِ نخست عکس هم‌چون سندی از تاریخ حضور عینیِ افراد نظامی، فرد روحانی، سنگرها، چادرها، پرچم‌ها، سلاح‌ها، آسمان و زمین را به‌دقت ثبت کرده و آن‌ها را از گذشته به اکنون آورده است. این حبس نورِ گذشته بلافاصله با زمان حال درمی‌آمیزد و روایت‌گر ماجرایی در پس و پیشِ جزئیات است. عکاس با گامی رو به پس کلِ ماجرا را قاب‌بندی کرده و با نگاهی فاصله‌گذارانه پشت و روی صحنه را نمایان ساخته. قابِ روی صحنه نمایان‌گر توده‌ای از سربازان است که در حالِ آماده‌سازی برای تصویربرداری‌اند و قابِ پشت صحنه به گستردگی میدانی از نیروهای جدا از هم و ناهمگون است که در حالِ ساختن روایتی از جنگ‌اند. از این رو عکس پیشِ رو، لحظه‌ای از تاریخ است که پرتویی بر ناپدیدی حقیقتِ تاریخ در عکس‌های تاریخی می‌اندازد و از سویی دیگر، نسبت میان تصویر و تاریخ‌نگاری را واسازی می‌کند.